Datę powstania Miejskiej Biblioteki Publicznej w Raciborzu określa pierwszy wpis do księgi inwentarzowej, czyli 20 lipca 1948 roku. Pod tą datą z numerem 1 wpisano: Władysław Dunarawski – „Leżąc krzyżem”. Była to pierwsza książka z 445 woluminów, które stanowiły księgozbiór biblioteki na koniec 1948 roku. Pierwszą siedzibą Miejskiej Biblioteki Publicznej w Raciborzu był lokal przy ul. Panieńskiej 12 (obecnie Chopina). Placówka zajmowała w zasadzie jeden pokój, gdzie na dwóch regałach mieścił się cały księgozbiór a Biblioteka służyła wówczas 30 czytelnikom…

Przy Rynku 12/ I piętro, biblioteka pojawiła się w 1953 roku. Lokal składał się z pięciu pomieszczeń, w których urządzono: wypożyczalnię dla dorosłych, kącik czytelniczy - zalążek czytelni, magazyn, kancelarię oraz wypożyczalnię dla dzieci. W marcu 1954 roku kierownikiem Miejskiej Biblioteki Publicznej została Władysława Furtak-absolwentka Liceum Bibliotekarskiego w Krakowie. Oprócz niej w bibliotece pracowały jeszcze trzy osoby a pod koniec roku zatrudniono kolejną, która zajęła się czytelnictwem dzieci i młodzieży.

Od 1981 roku Miejska Biblioteka Publiczna w Raciborzu funkcjonowała w dwóch odrębnych lokalach, a gromadzony księgozbiór miał odrębny charakter. Biblioteka w Rynku działała pod szyldem „Wypożyczalni dla Młodzieży” natomiast biblioteka przy ul. Kasprowicza jako Wypożyczalnia Główna /dla dorosłych/.

W 2000 roku Wypożyczalnia dla Młodzieży zmienia swoją nazwę na Wypożyczalnia i Czytelnia Oświatowo-Naukowa a od roku 2013 do 2018 funkcjonuje pod nazwą Wypożyczalnia i Czytelnia Naukowa.

„Biblioteka na Rynku” znana była głównie z działalności Centrum Edukacji Ekologicznej, powołanego dzięki współpracy z Wydziałem Środowiska Urzędu Miasta w 1997 roku. W ramach pracy Centrum, biblioteka organizowała cykl zielonych lekcji bibliotecznych, warsztaty ekologiczne czy konkurs „Eko-deko”. Biblioteka zapoczątkowała także popularny Konkurs Gwary Śląskiej oraz Konkurs Wiedzy o Ruchu Drogowym.

W 2018 roku, po 65 latach działalności „Biblioteka na Rynku” została przeniesiona do nowo wyremontowanego budynku biblioteki przy ul. Kasprowicza 12.